Skip to content
  • Wolontariat zagraniczny
    • Problematyka wolontariatów zagranicznych
    • Mity nt. wolontariatów zagranicznych
    • Strefa rodzica: czy wolontariat zagraniczny jest dla nastolatków?
    • Wolontariat kilkudniowy – czy ma sens?
  • Praca z dziećmi
    • Sierociniec – problem czy rozwiązanie?
    • Dzieci – beneficjenci czy ofiary pomocy?
    • Okiem psychologa
  • Ochrona środowiska
    • Kontakt ze zwierzętami – dobry czy zły?
    • Okiem lekarza weterynarii
  • Opieka medyczna
    • Wolontariaty medyczne
    • Okiem prezeski Polskiej Misji Medycznej
  • Jak wyjechać?
    • Jak być dobrym wolontariuszem?
    • Jak znaleźć odpowiedzialny projekt?
    • Okiem koordynatora wolontariatu
    • Czy wolontariat zagraniczny powinien być za darmo?
  • Dodatkowe materiały
    • Raporty i opracowania
    • Wolonturystyka w światowych mediach
  • Kim jesteśmy?
    • O nas
    • Zamów szkolenie
    • Kontakt
  • Do pobrania
  • Fanpage – Zanim Pomozesz

Jak być dobrym wolontariuszem?

 

W wyjazdach na wolontariaty zagraniczne – nawet na krótki okres wakacji – ważny jest nie tylko dobór programu i organizacji, ale i nasze podejście. Poświęcając swój czas, energię i często pieniądze, zależy nam, aby nasze działania okazywały się jak najbardziej efektywne. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, które pomogą nabrać odpowiedniego nastawienia.

 

1. Szanuj lokalną kulturę

Odbywając wolontariat w innym kraju, często elementem przygody jest samo zetknięcie się z inną kulturą. Nie zawsze jednak ją znamy i rozumiemy motywy zachowań i wartości danej społeczności. To zupełnie naturalne. Warto się z nimi zapoznać przed, albo na samym początku przyjazdu, aby nikogo nie urazić niechcący swoim zachowaniem. Czasem warto też ugryźć się w język przed udzielaniem porad czy osądów, które mogą być sprzeczne z lokalnymi wartościami (przykłady: kwestionowanie metod wychowawczych, hierarchii społecznej, itp.). Mimo najlepszych intencji, tego typu opinie mogą nie przynieść nic dobrego. Dlatego tak ważna jest szeroko pojmowana edukacja globalna, która pomaga zrozumieć zależności i siły kształtujące globalne Południe, a także szerzenie postawy pełnej wzajemnego szacunku i poczucia równości.

2. Pomagaj dzieciom poprzez wspieranie ich opiekunów

Wiele programów wolonturystycznych jest zorientowanych na pracę wolontariusza z dziećmi. Nasze działania mogą być bardziej owocne, gdy skoncentrujemy swoje działania na usprawnianiu pracy zespołu danej organizacji – to ona najlepiej zna potrzeby swoich podopiecznych, sprawnie prowadzi z nimi działania na co dzień, cieszy się ich szacunkiem. Dzięki takiej formie współpracy, poznasz też lepiej zasady funkcjonowania organizacji i będziecie mogli się uczyć od siebie nawzajem.

Spędzanie dużej części swojego czasu z samymi dziećmi pozwala z jednej strony na nawiązanie z nimi więzi, ale niestety często kończy się to poczuciem porzucenia u dziecka. Dzieci nie rozumieją bowiem, dlaczego wolontariusze, okazujący im dużo czułości i uwagi, z czasem je opuszczają. Może to mieć szereg daleko idących konsekwencji, o czym więcej mówił nasz psycholog.

3. Nie naciskaj na wprowadzanie swoich rozwiązań

Będąc wolontariuszem warto wychodzić z inicjatywą i pomysłami. Starajmy się jednak nie podważać zdania czy decyzji stałych pracowników danej organizacji, nawet jeśli się nie do końca z nimi zgadzamy. Wolontariat z idei zakłada bowiem pracę na rzecz innych w ramach danej działalności, nie zaś robienie wszystkiego „po swojemu”. Jeśli masz obiekcje albo sugestie co do wykonywanych przez siebie działań, nie bój się otwarcie o tym porozmawiać i zapytać o motywy drugiej strony. Jeśli pewne aspekty dalej Cię trapią, pogłęb poszukiwania odpowiedzi poza obszar swojej organizacji. Jeśli odkryjesz, że organizacja z którą współpracujesz działa w szkodliwy dla dzieci sposób, zawsze warto rozpatrzeć znalezienie innej.

Częstym problemem jednak jest to, że zagraniczni wolontariusze wprowadzając własne rozwiązania uważając, że „wiedzą lepiej”, choćby dlatego, że przyjechali z bardziej rozwiniętego kraju. Takie podejście opiera się na (często podświadomym) wyobrażeniu „nas” (przybyłych z bardziej uprzywilejowanych regionów) jako sprawczych, kompetentnych i „ich” (lokalnej ludności) jako bezsilnych, nie umiejących pomóc sobie samym. Taka postawa pokazuje pewną dozę braku szacunku, poczucia równości i wiedzy na temat organizacji z którą pracujemy – trudno więc, żeby sprawiła, że nasze działania przyniosą jakikolwiek pozytywny efekt, poza podbudowaniem poczucia własnej wartości.

4. Bądź otwarty na krytykę

Nowe otoczenie, nowe wymagania, inny krąg kulturowy – jest wiele czynników, które mogą wpłynąć na Twoją pracę i jej odbiór. Jako wolontariusz na pewno będziesz dokonywać największych starań, ale czasem warto się upewnić, czy organizacja jest z Ciebie tak zadowolona jak byś chciał, i czy nie ma dla ciebie jakiś dodatkowych wskazówek. To one właśnie mogą wzbogacić Twoje kompetencje i pomóc się doskonalić.

5. Dbaj o stosowny ubiór

Upał – to on często towarzyszy podróżom i wolontariatom w krajach globalnego Południa. Warto jednak pamiętać o tym, że w wielu z nich wskazane jest zakrywanie takich części ciała jak ramiona czy nogi (bez względu na płeć). Nie chcemy przecież nikogo gorszyć swoim strojem – wolontariat jest w końcu formą pracy, a obowiązujący strój nie powinien przypominać tego, który zakładamy na plażę. W przypadku wątpliwości co do ubioru, zapytaj członków zespołu, z którym pracujesz, albo dyskretnie przyjrzyj się co cechuje stroje, które zakładają do pracy. Czysty, skromny i schludny strój nigdy nie może zostać źle odebrany.

6. Traktuj swoje zadania poważnie

Organizacje przyjmujące wolontariuszy mierzą się często z problemem, jakim jest egzekwowanie od nich pewnych zadań. Z jednej strony powierzają wolontariuszem często odpowiedzialną pracę, z drugiej zaś, wolontariusze wykonują ją za darmo.

Staraj się pracować tak, jakbyś pracował za pieniądze: bądź punktualny, traktuj pracę innych poważnie, angażuj się w wykonywane przez siebie zadania. Żadna organizacja nie będzie czerpała korzyści z pracy wolontariusza, który się nie przykłada do powierzanych mu obowiązków. Tobie też nie przyniosą one przecież satysfakcji. Jeśli chcesz więcej czasu poświęcić na zwiedzanie czy odpoczynek, porozmawiaj z organizacją na temat czasu wolnego – na pewno uda Wam się znaleźć jakiś kompromis i ułożyć zadania tak, abyś mógł je realizować i poznać kraj. Jeśli sam wolontariat przestał Ci odpowiadać, po prostu zrezygnuj. Otwarta rozmowa i zmiana planów, może być lepszym rozwiązaniem niż przymuszanie się i niedokładne podejście do obowiązków. Jeśli zdecydujesz się na poznawanie danego kraju tylko od strony turystycznej, warto pamiętać o tym, że samo zwiedzanie w duchu odpowiedzialnej i etycznej turystyki jest już pewną formą wywierania dobrego wpływu.

7. Bądź powściągliwy w generalizowaniu

Współpraca rozwojowa jest jednym z największych wyzwań współczesnego świata. Sieć złożonych zależności społecznych, gospodarczych i politycznych jest skomplikowana, a realna ocena sytuacji danej społeczności niezwykle trudna. Choć próba kategoryzacji i zrozumienia otaczającej nas rzeczywistości jest naturalna, łatwo wpaść w pułapkę powierzchownej oceny i generalizacji. Wolontariat daje nam możliwość zobaczenia pewnych problemów, lokalnego stylu pracy itp., jednakże nie jest to wystarczający grunt, aby na tej podstawie diagnozować problemy całego kraju.

8. Przeanalizuj swoje motywacje i przemyśl priorytety

Dlaczego chcesz jechać na wolontariat? W celu przeżycia przygody? Nauczenia się czegoś nowego? Niesienia pomocy? Jeśli to ostatnie, jakie masz do tego kompetencje? Czy w Polsce zostałbyś dopuszczony do podobnych działań? Motywacje wolontariuszy są różne, łatwo jednak wpaść w podświadome poczucie sprawczości i tego, że nasza pomoc może być niezbędna. Jak zauważa koordynatorka wolontariatu Kalina Czwarnóg: Chęć niesienia pomocy przez wolontariuszy wiąże się często z zainteresowaniem osobistymi historiami i dramatami potrzebujących, a to potrafi być bardzo zgubne. Niektórzy wolontariusze sprawiają wrażenie, jakby ich celem było poznanie smutnych i rzewnych opowieści, aby potem mieć co opowiadać. Pytanie brzmi: czy odbywasz wolontariat po to, aby ci się ludzie zwierzali, czy po to aby działać? (czytaj więcej).

9. Pomagaj tam gdzie mieszkasz

Wartości wolontariatu są uniwersalne – zarówno w Polsce, jak i zagranicą. Jeśli marzysz o dalekim wyjeździe, spróbuj najpierw zaangażować się w jakiś wolontariat tam gdzie mieszkasz. Pomoże Ci to wykształcić właściwe postawy, poznać swoje mocne i słabe strony, sprawdzić w jakiej formie wolontariatu odnajdujesz się najlepiej i w efekcie, być efektywniejszym wolontariuszem, gdy wyjedziesz już zagranicę.

10. Zdobądź wiedzę

Przed wyjazdem, a nawet już przed wyborem projektu wolontaryjnego, daj sobie trochę czasu (nawet kilka miesięcy) na zgłębienie problemów kraju, do którego chcesz jechać oraz na zdobycie wiedzy z zakresu edukacji globalnej, współpracy rozwojowej, pomocy humanitarnej etc. Porządne przygotowanie pomoże Ci lepiej zrozumieć realizowane działania, ominąć niektóre „faux pas”, lepiej wdrożyć się w pracę, jak i szybciej złapać kontakt z lokalną społecznością. Będąc na miejscu będzie Ci też łatwiej zrozumieć lokalne zależności w kontekście współpracy rozwojowej.

 

Opr. Alicja Kosińska

 

Licencja Creative Commons
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Unported.

Chcesz być na bieżąco? Znajdź nas na Facebooku!

Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.


Theme by Colorlib Powered by WordPress